Loksbergen

Loksbergen, voor het eerst vermeld in 1141 als ‘Loxberge’ heeft het tweede lid van zijn naam ontleend aan zijn ligging in de Hagelandse heuvels. Het eerste lid wordt beschouwd als een genitief van lok, dat o.a. omheining betekent. Loksbergen zou dan als ‘de heuvels bij de omheining’ moeten begrepen worden. Mogelijk wordt hiermee verwezen naar de eerste ontginning, die waarschijnlijk op initiatief van de monniken van de abdij van St.-Truiden geschied is, vermoedelijk ten vroegste in de 11de eeuw.

Loksbergen behoorde aanvankelijk tot de domeingroep Halen. Toen de hertog van Brabant Halen veroverde, werd het grootste gedeelte van Loksbergen onder de heerlijkheid Velpen gebracht, terwijl de rest onder de heerlijkheid Halen viel. Na de afschaffing van de heerlijkheden maakte Loksbergen deel uit van de gemeente Halen, tot het bij wet van 30 maart 1866 een zelfstandige gemeente werd.

In 1786-1792 wisten de inwoners van de gehuchten Klein-Frankrijk, Reinrode, Blekkom en Loksbergen te verkrijgen dat ter plaatse een Sint-Andrieskerk zou worden opgericht met een residerende rector. In 1838 verkreeg de kerk van Loksbergen het statuut van volwaardige parochie. Dit streven naar onafhankelijkheid van de wijkbewoners werd in 1866 bekroond toen Loksbergen, na grote politieke moeilijkheden in de Halense gemeenteraad, een zelfstandige gemeente werd. Nog geen honderd jaar later echter, op 1 januari 1965, werd Loksbergen terug bij Halen gevoegd.

Loksbergen is steeds een landelijk dorp gebleven, waar vooral fruitplantages een belangrijke plaats innemen. In de 19de eeuw waren hier alleen enkele kleine pannenbakkerijen gevestigd. In het begin van de 20ste eeuw kwam er een grote klompenfabriek, die later werd omgevormd tot een houtverwerkend bedrijf dat nog steeds bestaat.

De dichter August Cuppens, bevriend met Gezelle, Verriest en Streuvels, en auteur van o.m. het heldendicht ‘De Slag der Zilveren Helmen’ en van het lied ‘Onze-Lieve-Vrouw van Vlaanderen’, was pastoor van Loksbergen van 1899 tot in 1924.